Wauw! Het jaar 2021 is alweer bijna voorbij. Ik weet niet hoe het voor jou is, maar met de pandemie voelt het jaar als een blur. Soms denk ik: is de pandemie dit jaar of vorig jaar begonnen? Los van COVID gebeurde er nog genoeg in de wereld. En je kunt allerlei terugblikken vinden, van politieke momenten, tot sport en showbizz.
Mijn eigen expertise ligt op het vlak van mensverbetering, zorgtechnologie, biowetenschappen en technologie ethiek. Hieronder deel ik daarom de acht momenten die mij zijn opgevallen en bijgebleven. Van hersenspelletjes tot genetische modificatie bij mensen en van de klimaatcrisis tot de belofte van een beter internet.
Ben je trouwens benieuwd hoe afgelopen jaar voor mij persoonlijk en als ondernemer was? Lees mijn update 2022!
Terugblik 2021
Anyway, dit zijn de momenten en technologische ontwikkelingen waarbij ik ‘WTF!’ riep het afgelopen jaar.
- Mindgames
- Uitstel van X-men
- Xenotransplantatie
- mRNA
- Levende robots
- Klimaatcrisis
- Biohackers op Netflix
- Web 3.0
1. Mindgames
Aap Pager, een negen jaar oude makaak, speelde in april 2021 met hersenimplantaten van Neuralink het spel Pong met zijn brein. Elon Musk, naast eigenaar van bedrijven zoals Tesla en SpaceX, is ook nauw betrokken bij Neuralink en reageerde opgetogen. Hij tweette dat in de toekomst door deze technologie een verlamd persoon sneller zijn of haar smartphone kan bedienen dan iemand zonder verlamming aan de vingers. Een chip in het brein, dat is voor mij de ultieme cyborg technologie!
Bekijk Pager in de onderstaande video op 6 minuten en 51 seconden:
2. Uitstel van X-Men
De Wereldgezondheidsorganisatie WHO publiceerde in augustus 2021 hun langverwachte advies over genetische modificatie bij mensen. Niet geheel verrassend, stellen ze dat deze technologie eigenlijk alleen gebruikt mag worden in de gezondheidszorg om patiënten te genezen. Geen gemuteerde supermensen zoals in de X-Men dus.
De vraag blijft overigens wat de status is van dit rapport. Het is niet duidelijk door wie, wanneer en hoe toezicht wordt gehouden op deze richtlijnen en wat er gebeurt als een land zich er niet aan houdt. Dus wie weet, misschien wordt de echte Wolverine over een paar jaar ergens geboren.
3. Xenowat?
In september 2021 lukte het chirurgen in New York voor de eerste keer om een genetisch gemodificeerd varkensnier te koppelen aan een mens. De medische term hiervoor is ‘xenotransplantatie’. De proefpersoon was een hersendode vrouw met nierfunctiestoornissen. De nier lag buiten het lichaam en was aan de bloedvaten van de vrouw vastgemaakt.
Om afstoting door het menselijke lichaam te voorkomen, hadden wetenschappers de genen van het varken gemanipuleerd. Experts noemen de operatie een enorme doorbraak. Ik zie het experiment als een spannende stap naar een mogelijke oplossing van het donortekort.
4. Slimmer kind met mRNA
Een aantal COVID-vaccins maken gebruik van mRNA. Hierbij worden de genen niet worden aangepast, maar sporen de mRNA-moleculen lichaamscellen aan om bepaalde eiwitten te produceren. Farmaceuten kijken nu ook naar deze mechaniek voor de behandeling van HIV en kanker.
Vanuit mensverbetering, mijn eigen specialisme, denk ik verder. Wat als mRNA-moleculen de sprong van genezen naar verbeteren maken? In een fictief stuk verkent The Economist dit scenario: biohackers injecteren zichzelf met mRNA-moleculen ter verbetering. Denk aan een betere conditie van atleten op de Olympische Spelen in Parijs, een superieur geheugen voor studenten of aanstaande moeders die een hogere kans willen op slimmere kinderen.
Who knows? Misschien is de pandemie voor deze biohackers dan toch een soort van blessing in disguise.
5. Voortplantende levende robots
Xenobots zijn levende robots, door wetenschappers gemaakt van ongemodificeerde huid- en hartcellen van een kikker. In december 2021 maakt een team van onderzoekers van de Universiteit van Vermont bekend dat deze robots zich voortplanten.
Ze doen dat op een volstrekt nieuwe manier. De robotjes verzamelen enkelvoudige cellen in het kweekschaaltje en assembleren ze tot een nieuw robotje. De (biologische) structuur van de verzamelde xenobots ontwikkelden de wetenschappers op basis van kunstmatige intelligentie.
Wat mij betreft een enerverend voorbeeld van een volstrekt nieuw domein dat ontstaat door een kruising van bio- en informatietechnologie.
6. Van wizard naar prophet
In november 2021 vond de Klimaatconferentie van Glasgow (COP26) plaats. Zelf word ik me de laatste jaren steeds bewuster van de slechte toestand van de aarde en de natuur. Om die reden ben ik bijna volledig vegetarisch gaan eten en vlieg ik liever niet meer.
De klimaatcrisis krijgt daarbij een steeds prominentere rol in mijn werk, bijvoorbeeld in de keynotes die ik geef. Want naast de catastrofe voor dieren en bevolkingsgroepen, heeft de klimaatcrisis ook gevolgen voor de fysieke en mentale gesteldheid van de mens. Te veel opwarming doet ons geen goed.
Grofweg zijn er twee groepen in dit debat. De wizards denken dat technologie de klimaatcrisis kan oplossen. De prophets vinden dat de mens zelf moet veranderen. Een paar jaar geleden was ik een wizard, maar ik verschuif steeds meer naar de andere kant.
Behalve (technologische) oplossingen denk ik dat we als mens onze denkbeeldige grens met de natuur moeten opheffen. We staan er niet buiten of boven, maar we zitten in hetzelfde ecosysteem. Naast wetenschappelijke vooruitgang hebben we daarom ook een gevoel van eigen verantwoordelijkheid en verbeeldingskracht nodig. Op dat laatste wil ik mij trouwens meer inzetten het komend jaar, daarover later meer (cliffhanger!).
7. Biohacking in populaire media
Hoewel de game Cyberpunk 2077 eind 2020 uitkwam, heb ik het spel in de eerste maanden van 2021 veel gespeeld. Wat me vooral aanspreekt in de game zijn de diverse typen upgrades die je kan kopen. Zo kan je als speler je tegenstanders hacken, heb je titanium botten om meer spullen te dragen of kan je met een upgrade aan je bloedvaten sneller herstellen.
Daarnaast kwam in juli 2021 seizoen 2 van Biohackers op Netflix uit. Het is niet zo goed als Dark, een andere Duitse serie op Netflix, maar best aardig. Naast een mooie indruk van de stad Freiburg en flauwe studentengrappen, geeft de serie een goed beeld van biohacking, zowel de potentie, risico’s als morele dilemma’s.
Oké dan. De leukste scène is dat Ole in huis een drone aanstuurt met een brain-computer interface. Spoiler alert, zo eindigt de scene:
8. Web 3.0
Silicon Valley, de broedplaats van veel big tech in de Verenigde Staten, heeft in de afgelopen decennia ons leven enorm beïnvloed met smartphones, apps en socialmediaplatformen. What’s next?
Een paar berichten die mij opvielen:
- Het bedrijf Conception onderzoekt hoe ze eicellen kunnen maken van bloedcellen van vrouwen. De visie van de oprichter is dat een homo- of lesbisch stel op den duur ook samen een eigen kind kunnen krijgen, met de genen van beide ouders.
- Het bedrijf Altos Labs ontwikkelt technologie voor verjonging. Naar verluidt is Amazon-oprichter Jeff Bezos één van de grote investeerders.
- Facebook, tegenwoordig Meta, is gestopt met het onderzoek naar brain-computer interfaces. Ze werken wel aan een polsband die signalen zoals een muisklik oppikt, nog voordat je daadwerkelijk die spieren beweegt.
- Kernel, een bedrijf dat zich richt op brain-computer interfaces, presenteerde hun twee producten Flux en Flow. Flux meet de elektromagnetische activiteit en Flow het zuurstofgehalte van de bloedvaten in het brein.
Naast deze individuele gevallen, gonzen er een paar termen rond bij àlle technologiebedrijven: NFT’s, DAO’s en Web 3.0. Het gaat voor dit artikel te ver om al deze begrippen te verklaren, maar de belofte is groot.
Neem NFT’s, de non fungible tokens. Deze zal ik naast de mogelijke inhoudelijke impact ook volgen vanuit mijn rol als maker en creatieveling. Dit is namelijk een perspectief: een extra inkomstenstroom voor mij als ZZP’er, bijvoorbeeld dat ik met NFT’s licenties verkoop aan bedrijven voor het gebruik van mijn artikelen, podcasts of video’s. Wie weet!
De NFT-kunst die ik heb gekocht. Dit is Master Sinh, nummer 32 uit de reeks ScifiPunks van kunstenaar Patternbase.
Volg mij op mijn ontdekkingstocht!
Ben je benieuwd naar al deze trends en ontwikkelingen? Blijf mijn werk dan volgen, bijvoorbeeld via mijn nieuwsbrief, podcast of op YouTube.
En tot slot: een heel mooi, verwonderd 2022 gewenst met veel nieuwe ‘WTF’ momenten!
Geef een reactie