Mijn terugblik op 2021

Het jaar 2021 was een bijzonder jaar. Zowel als in mijn onderneming als in mijn privéleven. Daarom leek het me leuk om een artikel te schrijven waarin ik hier meer over deel, alsook mijn plannen voor 2022. Dus hierbij!

Twee weken geleden schreef ik trouwens een artikel over de 8 belangrijkste ontwikkelingen van 2021 in technologie & wetenschap die mij zijn bijgebleven.

Dit artikel heb ik als volgt opgedeeld:

• Mijn onderneming, o.a. keynotes, webinars, expert in panelgesprekken en podcasts maken voor klanten;
• Andere dingen die ik doe, o.a. mijn eigen podcast, video’s maken, bloggen en mijn masterclass;
• Plannen 2022, o.a. spreekvaardigheid, adviesrol en scenarioplanning;
• Persoonlijk terugblik: de geboorte van onze zoon Hidde

Als je nog een vraag of opmerking hebt, laat dan vooral een reactie achter onder het artikel!

Mijn onderneming in 2021

Afgelopen jaar was de COVID-pandemie nog niet ten einde. Net als bij veel andere collega-sprekers heeft de pandemie me op korte termijn veel omzet gekost, aangezien congressen, evenementen en symposia werden afgelast of uitgesteld.

Toch heb ik een aantal leuke keynotes gegeven. Deze evenementen sprongen er voor mij uit:

• Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen (NVvA). In het Beatrixtheater in Utrecht mocht ik ruim 700 arbeidsdeskundigen meenemen in mijn verhaal over de mens in 2100. Van de organisatie hoefde ik me niet in te houden en dat heeft het publiek geweten! Overigens zat de zaal nog vol energie na een optreden van zanger Kenny B. en cabaretier Fabian Franciscus voor mij.
• Penitentiaire inrichting Veenhuizen (gevangenis). Deze lezing in Drachten staat me nog bij. Het personeel van de gevangenis deed in twee dagen een reis naar de toekomst. Mijn keynote was de kick-off van hun verkenning van nieuwe technologie en de impact daarvan op hun werk. Heel leuk!
• PinkRoccade Local Government. Na mijn studie heb ik een aantal jaren gewerkt als adviseur bij bureau Necker van Naem. Zo was ik gedetacheerd bij gemeenten in de rol van onderzoeker of bij raadsgriffies (ondersteuning van de gemeenteraad). Ik heb dus wel affiniteit met gemeenten en het lokaal openbaar bestuur. Het was daarom leuk dat ik de ALV van de gebruikersvereniging van PinkRoccade Local Government mocht afsluiten.
• Biohacking Conference in Moskou (Rusland) en Kiev (Oekraïne). In het najaar kreeg ik nog twee aanvragen uit het buitenland. Vanwege de geboorte van onze zoon Hidde in september zag ik het niet zo zitten om een paar dagen naar het buitenland te gaan. Daarbij merk ik dat ik wat meer moeite heb met vliegen. In welke mate is een trip van mij naar Moskou of Kiev essentieel? Ik zeg overigens nooit nooit. Als ik een aanvraag krijg voor een keynote in Japan (love it!) of Amerika, dan denk ik dat ik de uitstoot flink zal compenseren en toch die kant op vlieg.

Niet alleen een spreker (meer)

Op de langere termijn denk ik dat de pandemie voor mijn vaardigheden goed is. In de woorden van Johan Cruijff: elk nadeel heb zijn voordeel. Ik moest snel andere competenties (verder) ontwikkelen. Zo werd ik bedreven in het geven van webinars, mijn rol als expert in panels en als maker van podcasts voor klanten.

Webinars

Deze webinars en online keynotes sprongen er voor mij uit:

• Demcon. Leuk technisch hoogwaardig mechatronica bedrijf dat een reeks van webinars organiseerde. Mooie line-up qua sprekers, waar ik me een beetje opgelaten door voelde: in de maand voor mij sprak professor Maarten Steinbuch (TU Eindhoven) en in de maand na mij professor Peter-Paul Verbeek (Universiteit Twente). Daar stond ik gewoon tussen!
• T-Mobile. Sessie voor ondernemers over de supermens in een studio op het hoofdkantoor in Den Haag. Leuk om hierin samen te werken met Piet-Hein van Dam van Clear Health. Na mijn deel vertelde hij over zijn bedrijf en de slimme metingen van de bloedsuikerspiegel waar zij aan werken.
• TSN Thuiszorg. Dit was een bijzondere lezing, omdat ik in mijn studietijd heb gewerkt als huishoudelijke hulp bij Thuiszorg Groningen (voorloper van TSN) én omdat mijn moeder bij TSN werkt in de verpleging. Zij was trots om mij te zien presenteren!
• Business Connected. Voor een aantal van hun ondernemersgroepen deed ik online-sessies vanuit huis. Het was leuk om hierin te experimenteren, zo daagde ik de deelnemers van een groep uit om boterkoffie met mij te maken én op te drinken.

Meer informatie over mijn webinars (vanuit huis of een studio)!

Expert in panelgesprekken

Naast het geven van webinars deed ik als expert mee in een aantal paneldiscussies en gesprekken:

• In januari 2021 had ik een schriftelijke verklaring op zak toen ik na 22.00 uur door Leiden liep. De reden was de avondklok, waar ik een uitzondering voor kreeg. Vanuit een studio was ik de tafelgast bij een sessie van Therapieland. Een nieuwe, maar ook leuke rol. Zo deed ik twee keer een kort intermezzo en assisteerde ik dagvoorzitter Astrid Kerseboom door op de andere sprekers te reageren. Bekijk de sessie hier terug.
• In juni 2021 voelde ik me een beetje opgelaten. Team HART had mij namelijk gevraagd in een panel met wetenschappelijke sterren. Zo deden Anders Sandberg (Oxford), Yoeri van de Burgt (TU Eindhoven), Kevin Esvelt (MIT) en professor Ed Boyden (MIT) mee. Het voelde voor mij alsof ik ineens mocht voetballen in een team met Lionel Messi en Cristiano Ronaldo. Heel onwerkelijk én onvergetelijk. Bekijk de sessie hier terug.
• Ook in juni 2021: op de Jonge Ambtenaren Dag was ik te gast in de Collegetour. Host en interviewer Marcel Bamberg interviewde mij over biohacking, mijn werk als toekomstdenker en de rol van technologie ethiek. Tussendoor deed ik een aantal kleine intermezzo’s over deze deelonderwerpen. Het was een heel leuke vorm om mee te experimenteren. Het helpt ook dat Marcel en ik een fijne afstemming hadden en daarmee in een goede flow zaten.
• In oktober 2021 deed ik mee in een panel van de Utrecht Science Week met als thema Sleutelen aan de Mens. Net als bij Team Hart weer een indrukwekkend gezelschap aan tafel: Wouter Kollen (Managing Director Care Maxima Center), professor Nick Ramsey (Utrecht Neuroprothese), Nienke de Graeff (bioethics UMC Utrecht) en professor Helianthe Kort (lector Vraaggestuurde Zorg HU en TU Eindhoven). Bekijk de sessie hier terug.

Lees hier meer informatie over mijn bijdrage als expert in panelgesprekken of discussies!

Podcast maken voor klanten

In februari 2016 publiceerde ik mijn eerste podcast, toen nog onder de naam ‘de Project Leven Show’. In de eerste jaren lag mijn focus vooral op leefstijl, zoals gezonde voeding, training en gadgets. Inmiddels is de podcast al twee keer van naam (en focus) verandert.

In augustus 2021 nam ik met Susan alweer aflevering 115 (!) van de podcast Supermens op. We kondigden daarin ook aan dat we tijdelijk even pauzeren, vanwege de geboorte van onze zoon Hidde in september.

Naast het maken van mijn eigen podcast produceer ik steeds vaker afleveringen voor klanten. Deze opdrachten deed ik in 2021:

• In september 2021 maakte ik een speciale podcast voor het Wenckebach Symposium van het Zuyderland Medisch Centrum in Heerlen. Het thema was het dertigjarig jubileum van het symposium. Ik ging in gesprek met oud-voorzitters over de ontwikkeling van het evenement en momenten die ze zijn bijgebleven. In deze opdracht probeerde ik vooral heel specifiek te vragen naar bepaalde momenten en anekdotes. Dat is gelukt, zo liet de voorzitter van het symposium mij na afloop weten.
• In november 2021 nam ik een podcast op voor de Collegedag van de Nederlandse Medicijnautoriteit. Hiervoor sprak ik met een proefpersoon aan een onderzoek naar een mRNA-vaccin over zijn ervaringen met zijn traject. Ook interviewde ik professor Maartje Schermer over de medische ethiek van mensverbetering. Net als bij de NZa konden deelnemers van de Collegedag naar de speciale podcast luisteren tijdens een pauzewandeling. In de podcast zelf maakte ik daar ook een paar verwijzingen naar. Hopelijk gingen de deelnemers echt even naar buiten tijdens het luisteren!

Meer informatie over het maken van podcasts in opdracht.

---

Wat zijn de ontwikkeling in mijn bedrijf naast het werk voor opdrachtgevers?

Andere dingen die ik doe

In de voorgaande alinea’s gaat het vooral over mijn werk voor klanten. Naast dit declarabele werk richt ik me ook op andere onderdelen van mijn bedrijf, zoals mijn marketing. Hierbij een korte update op deze onderdelen:

• Podcast
• Nieuwsbrieven
• YouTube
• Artikelen

Podcast: meer van mezelf

Begin 2021 heb ik de naam van mijn eigen podcast gewijzigd in Supermens. De opzet is ook veranderd: host Susan Dullink (bovendien mijn vriendin) en ik praten over ontwikkelingen op het gebied van mensverbetering, boeken, artikelen en popcultuur. De inhoud van de podcast is dus breder geworden qua thema’s.

Daarnaast was een ander ontwikkelpunt dat ik mezelf meer wilde tonen met het duiden van ontwikkelingen en het vertellen van verhalen. De podcast in deze vorm is daar ideaal voor.

Nieuwsbrief: meer verhalen

Elke maand verstuur ik een Nederlands- en Engelstalige nieuwsbrief. Gedurende het jaar is de opzet enigszins gewijzigd: korter en meer aandacht voor verhalen. Vaak zijn dit anekdotes van dingen die ik zelf heb meegemaakt. Een paar voorbeelden:

• Carnaval vieren als jongen van acht jaar en verkleed gaan als robot;
• Vrijwilligerswerk in Ghana: de stroom viel uit en ik zag een perfecte sterrenhemel;
• Een bijzondere zomerbaan op mijn 18e bij de milieudienst in Hoogezand;

Het voordeel is dat ik hiermee oefen in het schrijven en vertellen van verhalen, iets wat ik ook meer ben gaan doen in mijn video’s (volgende punt).

YouTube: op naar de 1.000 abonnees!

Aan het begin van het jaar was mijn voornemen om mijn Engelse YouTube-kanaal te laten groeien naar meer dan 1.000 abonnees. Helaas is dat niet gelukt (begin december 2021 stond de teller op 821). Wel ben ik veel regelmatiger video’s gaan maken, ongeveer elke 2 weken.

Voor mij is het maken van video’s vergelijkbaar met het voorbereiden van een keynote: wat is de inhoud die ik wil overbrengen naar de kijker en wat is een leuke vorm daarvoor?

Het is trouwens een bewuste keuze dat ik de video’s op mijn Engelse kanaal publiceer en niet op mijn Nederlandse kanaal. Ik wil me namelijk verder ontwikkelen in de Engelse taal. De video’s zijn daar een perfect middel voor.

Blog: meer actueel

De meeste artikelen die ik schrijf op dit blog zijn tijdloos. Ik vind het leuk om een bepaald thema helemaal uit te diepen en regelmatig bij te werken. Het gevolg is dat sommige stukken enorm lang zijn. Mijn record is de longread over transhumanisme van meer dan twintigduizend woorden. Dat is al haast een klein boek! In een komend jaar wil ik die lange artikelen toch weer gaan opdelen om de informatie beter leesbaar en toegankelijk te maken.

In de afgelopen jaren heb ik wel vaker artikelen geschreven die meer actueel dan tijdloos zijn. Onder andere over biohackers die werken aan een COVID-19 vaccin of mijn reviews van de game Cyberpunk 2077 en de serie Biohackers op Netflix. Overigens is dit artikel dat je nu leest daar ook een voorbeeld van.

Het komende jaar wil ik dit nog meer doen. Daarnaast ga ik op dit blog ook experimenteren met het schrijven van toekomstscenario’s. Daarover lees je verderop in mijn plannen voor 2022 meer!

---

Wat zijn mijn plannen voor 2022 en verder?

Plannen voor de toekomst

Het voordeel van mijn werk als zelfstandig spreker en expert is dat ik mijn eigen nieuwsgierigheid kan volgen. Die nieuwsgierigheid komt ook terug in mijn plannen voor 2022 en verder:

1. Betere keynotes;
2. Adviesrol;
3. Scenarioplanning.

Hiermee ga ik aan de slag het komende jaar!

1. (Nog) beter spreken

Het spreken op congressen, evenementen en symposia is nog steeds mijn grootste bron van inkomsten. Ik vind het ook nog steeds een van de allerleukste dingen om te doen. Het voelt elke keer nog steeds als een feestje. Vooral omdat ik op allerlei verschillende plekken kom en allerlei groepen mensen ontmoet. Soms moet ik me in mijn arm knijpen dat ik van mijn hobby echt mijn werk heb gemaakt.

Ook nog een leuke anekdote: toen Susan en ik in het Meanderziekenhuis in Amersfoort waren voor de geboorte van onze zoon Hidde, kreeg ik een mail van de afdeling gynaecologie daar. Ze zochten een spreker over zorginnovatie voor hun heidag een paar weken later. Hoe toevallig!

Voor mij zit de lol vooral in het afstemmen van mijn verhaal op de behoefte van het publiek. Een paar voorbeelden waar ik aan moet denken:

• Een quiz voor klinisch chemici van de ziekenhuizen van Dordrecht, Gorinchem en Breda met een vraag over Elizabeth Holmes van Theranos;
• Een webinar voor TSN Thuiszorg waar ik over mijn eigen verleden als huishoudelijke hulp kon vertellen (en de hulp van mijn moeder had, die bij TSN werkt);
• Een hybride sessie bij Proud Nerds in Nijmegen, waar ik interactie wilde met de kijkers van de webinar én de mensen in de zaal;

Hoewel ik bijna altijd veel positieve reacties krijg na mijn optredens, ben ik zelf nooit helemaal tevreden. Er zijn nog zo veel punten waarop ik mezelf wil verbeteren. Voor de komende maanden ligt de focus vooral bij storytelling, stemgebruik en mimiek.

Dus als je binnenkort bij een lezing van me bent, mag je daarop letten!

2. Adviesrol

Een tweede aandachtspunt is dat ik in aanmerking wil komen voor een interessante adviesrol op het vlak van human enhancement, zorgtechnologie of technologiebeleid. Nu kom ik voor lezingen, webinars of workshops voor een korte periode in contact met de klant. Ik kom de medewerkers of klanten inspiratie, kennis, humor en verwarring brengen, maar daarna is het weer voorbij.

Het lijkt mij leuk om langdurig te kunnen bouwen aan een product, dienst, rapport of beleidsstuk. Organisaties die mij heel erg aanspreken zijn het Rathenau Instituut, TNO, IMEC in Leuven (België) of de Wereldgezondheidsorganisatie WHO.

Ik mag ambitieus zijn, toch? :)

Trendrapporten

Ik ben al wel op de goede weg richting die serieuzere adviesrollen. Zo kreeg ik afgelopen jaar een vraag van ‘What If Innovation’ uit London, Engeland. Zij werkten aan een trendrapport voor hun klanten. Het onderwerp van het gesprek met mij was de toekomst van stimulatie. Denk aan nootropics (supplementen voor een betere cognitie) of TDCS (zwakstroom op de hersenen) en de ethische kanten daarvan.

Een vergelijkbaar verzoek kreeg ik een jaar eerder van Kaspersky Labs. Zij werkten aan een rapportage voor hun klanten over human augmentation. Recent maakten ze overigens bekend dat ze op basis van dat onderzoek een nota hebben gemaakt over de beveiliging van bionische ledematen en implantaten op de werkvloer.

Dit ontwikkelpunt voelt, net als de andere punten, wel spannend. Een adviesrol vraagt namelijk om (weer) andere capaciteiten, die ik nu allemaal nog niet kan voorzien. Maar nieuwe dingen ontdekken is juist wat ondernemerschap leuk maakt. James Clear verwoordt dit mooi:

3. Scenarioplanning

Mijn laatste en bovendien belangrijkste aandachtspunt voor 2022: toekomstscenario’s. Hoe is dat gekomen? In de afgelopen maanden kwamen daarvoor een aantal lijnen in mijn leven samen:

• Ik voel al langer de behoefte om creatiever en vrijer te werken.
• Met de opkomst van NFT’s is het wellicht ook mogelijk om als creatieve maker op andere manier geld te verdienen.
• Eind oktober 2021 benaderde een innovatie-expert van een grote Nederlandse bank me of ik scenario’s wilde ontwikkelen voor hun toekomststrategie. Toen paste dat niet in mijn agenda met het gezin thuis en heb ik zijn aanvraag afgewezen. Maar hun vraag bleef een week lang door mijn hoofd zingen.
• Ik ben een groot fan van sciencefiction. Boeken als Neuromancer, Snowcrash en Nexus heb ik verslonden. Datzelfde geldt voor films zoals Dune en Blade Runner en series zoals Westworld of Black Mirror. Behalve vermaak, laten kunstvormen me ook veel nadenken over de toekomst.
• Deze column van Ben Tiggelaar in de NRC raakte mij: scenario’s zijn een uitstekende manier om na te denken over acties die je nu kunt doen om goed voorbereid te zijn op de toekomst.
• In de nieuwsbrieven van Wouter van Noort las ik steeds meer over de rol van verbeeldingskracht om een mooiere toekomst voor de mensheid en planeet vorm te geven. Onder andere in het gesprek van hem en Jessica van Schaik met Jeremy Lent en in het initiatief Moral Imaginations.

Wat ben ik van plan om te doen? In mijn scenario’s wil ik verhalen schrijven over de toekomst van de mens. Vergezichten die je doen nadenken over de plannen van bedrijven en overheden. Perspectieven die je verwonderen, verbijsteren en aan je knagen. Scenario’s die hopelijk zorgen dat we beter gaan nadenken over onze huidige omgang met technologie. Deze scenario’s ga ik maandelijks op mijn blog publiceren onder een nieuwe categorie.

Scenarioplanning voor klanten

Daarnaast wil ik hiermee aan de slag bij opdrachtgevers. Zo heb ik onlangs een workshop scenarioplanning gegeven bij een HAVO3- en VWO3-klas. De leerlingen moesten aan de slag met het thema brain-computer interfaces.

De eerste opdracht was om een positief en een negatief scenario te schetsen waarbij deze technologie een dominante rol in ons leven speelt. De tweede opdracht was om een fictief bedrijf op te zetten en na te denken over risico’s voor klanten en de maatschappij.

Een bloemlezing van de ideeën van de scholieren:

• Piloten die hun vliegtuig met het brein besturen;
• Een robot bedienen die je boodschappen doet, terwijl je als gebruiker in de metaverse blijft;
• Een hoofdband die gedachten kan lezen, die getuigen moeten opdoen in de rechtzaal;
• Een band met magnetische straling die patiënten helpt met fobieën, zoals pleinvrees of claustrofobie;
• Bedienen van seksuele speeltjes met je gedachten.

Over het laatste: tja, het blijven leerlingen van 14 en 15 jaar! A dirty mind…

Het lijkt me leuk om dit nog vaker te doen. In mijn komende opdrachten ga ik hier en daar al elementen van scenarioplanning in interactieve werkvormen opnemen. In mijn ervaring is dat de beste manier om ergens beter in te worden: doen, reflecteren en de volgende keer het weer beter doen.

Anyway, ken jij nog iemand die een scenarioplanner zoekt voor zijn of haar organisatie? Of ken je mensen die ik echt zou moeten spreken? Laat een reactie achter of neem contact met me op!

---

Een persoonlijke terugblik, want mijn privéleven stond afgelopen jaar op zijn kop.

Persoonlijke update

Tot slot, mijn eigen leven stond dit jaar op de kop. Dat komt niet alleen door de pandemie. Het komt door Hidde.

Hidde geboren

Het belangrijkste moment van 2021? Met stip op 1: de geboorte van onze zoon Hidde in september. De bevalling was intens. Zowel Hidde als Susan kregen te maken met een pittige nasleep vanwege een infectie (Hidde) en veel bloedverlies (Susan). In plaats van thuis, brachten we de kraamweek door in het ziekenhuis. Niet echt een start die we hadden gewenst.

Nu gaat het gelukkig heel goed. Hidde groeit goed en het is bijzonder om zijn ontwikkeling zo mee te maken. Het voelt als een cliché, maar het is de meest ingrijpende ervaring van mijn leven tot nu toe.

Ik, en Susan natuurlijk ook, zijn nu verantwoordelijk voor een ander mens. Een nieuw leven. Zeker nu is hij nog zo weerloos en afhankelijk van ons. Vroeger, zo voelt het soms, hoefden we alleen met elkaar rekening te houden. Nu is dat anders, zowel in de tijdsbesteding alsook in het inkomen. Ik voel wel meer druk om met mijn onderneming succesvol te blijven zijn.

Vaderschap

Het vaderschap vind ik fantastisch. Soms baal ik wel eens, als hij niet wil slapen. Of als hij begint te huilen als ik net lekker in een boek ben verzonken. Of dan denk ik terug aan het begin van het jaar, toen ik voor mijn gevoel nog alle tijd van de wereld had. Tijd om te werken, om te sporten en mijn vrienden te zien.

Het voelt zo cliché om het op te schrijven, maar het is allemaal waar en het is het allemaal waard. Het gevoel als ik met hem speel, als ik hem hoor brabbelen en toen hij voor het eerst begon met lachen. Het is een gigantische verantwoordelijkheid, onze zorg voor hem, maar het is ook een geweldig gevoel om dat te mogen doen.

Mix aan emoties

Het vaderschap is een explosieve mix aan emoties: soms voel ik tegengestelde gevoelens zoals frustratie en voldoening op het zelfde moment. Het is net of mijn leven een extra verdieping heeft gekregen.

Hoewel Hidde nog maar 3 maanden oud is als ik dit schrijf, is hij ook een spiegel. Al mijn zwakkere én sterkere punten komen genadeloos naar boven. Ik ben geduldig, maar soms te laconiek. Ik neem mijn rol als vader heel serieus, maar dat betekent dat ik niet moet vergeten om veel naar hem te lachen en plezier te maken.

Het prille ouderschap heeft me al meer geleerd dan welk boek over persoonlijke ontwikkeling dan ook!

Reflectie

Eerlijk gezegd voelt het nog best spannend om mijn aandacht te verleggen met de focus op toekomstscenario’s. Zeker omdat mijn leven nu op zijn kop staat vanwege de geboorte van Hidde.

Dat blijft toch het ondernemerschap net als het vaderschap. Ik kan er nog zoveel over lezen, podcasts luisteren en over nadenken. Maar het is allebei een spannende ontdekkingstocht waarin ik moet improviseren, mij moet aanpassen en al doende leren.

Leuk. Ik heb er zin in!

Heb jij nog een vraag, opmerking of tip voor me? Laat een reactie achter!